بی یا

داستان ها، و یادداشت های محمد حسینی

یکشنبه، آذر ۲۰، ۱۳۸۴

پنجمين دوره جايزه ادبي گلشيري


پنجمين دوره جايزه ادبي گلشيري ، عصر ديروز در فرهنگسراي نياوران برگزار شد
به گزارش خبرنگار فرهنگ و انديشه ايلنا , در ابتداي اين مراسم ، " فرزانه طاهري " يكي از اعضاي هيات موسس بنياد گلشيري گفت ‌: ما هميشه جايزه ادبي گلشيري را با ياد "محمد مختاري " و " محمدجعفر پوينده " برگزار مي كنيم . امسال نيز شاهد دو اتفاق درحوزه ادبيات بوديم و مرگ " كريم امامي" كه هميشه همراه همسرشان در مراسم همراه ما بودند و مرگ " منوچهر آتشي" , ما را داغدار كرد و جاي اين بزرگان در ميان ما خالي است
وي تصريح كرد‌‏ : امسال ، مثل سال گذشته ، " فريده لاشايي " خالق تنديس جايزه ادبي گلشيري در بستر بيماري است و ما اميدواريم كه ايشان از بستر برخيزند و دو سال غيبت خود را در مراسم اهداي جايزه جبران كنند
اين مترجم نام آشناي كشورمان ادامه داد‌‏ : من هر سال در مراسم اهداي جايزه وظيفه داشتم كه از فعاليت‌‏هاي بنياد گلشيري در يك سال اخير بگويم ؛ اما متاسفانه امسال به دليل محدود شدن امكانات , بنياد گلشيري توان فعاليت بيشتر را نداشت و هنوز " نقش 82 " در انتظار مجوز است . با اين كه ما مجبور شديم ، دو بار زندگي نامه نويسندگان را تغيير بدهيم اما تا مجوز بگيريم , اما شايد در نهايت مجبور شويم كه از خير انتشار زندگي نامه نويسندگان در كتاب " نقش 82 " و پس از آن بگذريم . آخر نمي شود ، زندگي‌‏نامه كسي را عوض كرد كه يعني شتر ديدي , نديدي
طاهري ادامه داد ‌‏: اما بازديد كنندگان سايت هميشه همراه و همدم ما بوده اند و هر از گاهي از گوشه اي از دنيا عكسي يا نواري از گلشيري به دست ما مي رسد كه خوشحالمان مي‌‏كند . مثلا امسال يك ايراني از ويتنام ، يكي از رمان‌‏هاي گلشيري را تايپ كرد و پس از آن براي ما فرستاد تا خودمان آن را تصحيح كنيم و يا خانمي از امارات , كتاب " عروسك چيني" گلشيري را به زبان عربي ترجمه كرد تا ما بتوانيم ، اين كتاب را منتشر كنيم كه همه اين‌‏ها ما را دلگرم مي كند
عضو هيات مديره بنياد گلشيري ، با اشاره به دو اتفاق خوب امسال گفت‌‏: امسال خوشبختانه پس از بيست و چند سال ، گلستان سعدي با مقدمه و تصحيح " هوشنگ گلشيري" از سوي انتشارات ققنوس منتشر شد و همچنين رمان " شازده احتجاب" گلشيري كه در زمان حيات او قرار داد ترجمه‌‏اش با يك ناشر انگليسي بسته شد , به زبان انگليسي ترجمه و منتشر گرديد و همه اين اتفاقات مي توانند ، ما را خوشحال كند و توان بيشتري به ما بدهند ‌‏. اي كاش گلشيري بود و اين روزها را مي ديد
در ادامه مراسم ، " عبدالعلي عظيمي" دبير بنياد گلشيري گفت ‌‏: امسال ما آثار ارسالي به بنياد گلشيري را در دو مرحله مورد داوري قرار داديم كه در اين ميان ذكر نكاتي خالي از لطف نيست ؛ هر سال كه ما در پي آن هستيم كه جايزه گلشيري را برگزار كنيم ، داوران پس از خواندن آثار ارسالي با تاسف اشاره مي كنند كه باز هم بلند پروازي هاي يك رمان يا مجموعه داستان شكست خورده است و اين مايه تاسف و نگراني است . اين ناشي از آن است كه در ايران ما هنوز با پديده ويرايش داستاني آشنا نيستيم
وي تصريح كرد : متاسفانه وقتي به نويسندگان پيشنهاد مي شود كه آثارشان را ويرايش داستاني كنند , ناراحت مي شوند و مي گويند كه شما به خلاقيت ما توهين كرديد . چرا كه اعتقاد دارند ، ويرايش كردن يعني رخنه كردن در خلاقيت خالق , اما در اين ميان ، باز هم
نويسندگان جوان بيشتر به اين امر علاقه نشان مي دهند و آن ها را راحت تر مي توان مجاب كرد
عظيمي با اشاره به نويسندگاني چند كتاب چاپ كرده اند , گفت ‌‏: متاسفانه بعضي از اين نويسندگان ديگر خدا را نيز بنده نيستند و به ويراستاران كه تجربيات خود را به راحتي در اختيار آن ها مي گذارند ، اهميت نداده و كار آن ها را سبك مي شمارند
وي با اشاره به ضرورت تشكيل يك گروه ويراستاري گفت ‌‏: تجربه كارگاه هاي گلشيري نشان داد كه ضرورت تشكيل يك كارگاه ويراستاري احساس مي شود تا در آينده بتوانيم ، شاهد انتشار آثار ويراسته بوده ، ديگر دل نگران شكست خوردگي هاي بلند پروازي يك رمان يا مجموعه داستان نباشيم
عظيمي افزود‌‏ : ما هر سال از ميان 20 رمان و مجموعه داستان ، به 4 يا 6 اثر جايزه مي دهيم . اما اي كاهش بنياد توان اين را داشت كه از برخي آثار تقدير مي كرد و به بقيه آثار جايزه مي داد و آخرين حرف من با نويسندگان و داوران است ما همان طور كه گلشيري با دوستانش سخت گيرتر بود در پي آنيم كه جايزه را به حق به نويسندگان بدهيم . چرا كه اعتبار بنياد براي ما مهمتر از دوستي هايمان است
در ادامه مراسم مذكور ، فيلمي از نامزدهاي دريافت پنجمين جايزه" هوشنگ گلشيري " در بخش رمان , داستان هاي به هم پيوسته و داستان بلند و نويسندگاني كه پيش‌‏تر در ايران رمان يا مجموعه داستان منتشر كرده اند ، پخش شد
پس از آن ، " عبدالله كوثري" ، به نمايندگي داوران اين بخش شامل " عباس پژمان " , " نسيم خاكسار " , " محمد حسن شهسواري " , " مهناز كريمي " و " عبدالله كوثري " , به دليل توفيق در ايجاد تعليق و كشش داستاني , اجتناب از ايجاد قطعيت , ترديد در صداقت راوي , نظرگاهي در خور روايت كه در مرز خيال و واقعيت در حركت است و توفيق در شخصيت‌‏پردازي رمان " آبي تر از گناه" ‌‏, نوشته " محمد حسيني " از انتشارات ققنوس را به عنوان برگزيده اين بخش اعلام كردند كه جايزه آن توسط " گلي امامي " اهداء شد
" محمد حسيني" در هنگام دريافت اين جايزه گفت ‌‏: من دو بار افتخار اين را داشتم كه پيش گلشيري داستان بخوانم . اما هيچ‌‏گاه افتخار اين را نداشتم كه رمانم را براي گلشيري بخوانم . ولي امروز با گرفتن اين جايزه ، احساس مي‌‏كنم كه رمانم را براي گلشيري خوانده‌‏ام
همچنين در ادامه اين مراسم ، هيات داوران بخش رمان ‌‏, به دليل كاويدن درون انساني شهري , ايجاد كشش داستاني , خلق روايتي آميخته در واقعيت و وهم و توفيق در شخصيت پردازي و ديالوگ‌‏هاي قوي , رمان " آداب بي قراري " نوشته " يعقوب يادعلي " را به عنوان رمان برگزيده سال 83 انتخاب كرد
پس از اين ، كليپي از راه يافتگان مرحله نيمه نهايي مجموعه داستان پخش شد و در ادامه ، " ليلي گلستان‌‏" نماينده هيات داوران مجموعه داستان اول بخش داستان كوتاه گفت ‌‏: به دليل روايت بي نقص , پرداختن به تيره روزي و خشونت , جنگ و لطمات آن ، به كارگيري مناسب شگردهاي داستاني ، نظرگاه متفاوت , كالبد شكافي جنگ , ساختن موقعيت هاي تراژيك , خلق فضايي تاثير گذار و خلق روايت هاي گوناگون از فضا و زمان هاي گوناگون , داوران بخش داستان كوتاه شامل " ميترا الياتي " , " كامران بزرگ نيا " , " نغمه ثميني " و " صمد طاهري" ، مجموعه داستان " انجيرهاي سرخ مزار " نوشته " محمد حسين محمدي " را به عنوان برگزيده اين بخش اعلام مي كنند
هديه اين بخش ، توسط " بهرام بيضايي" به محمدي اهداء شد
"محمدحسين محمدي " ، در هنگام دريافت اين جايزه گفت ‌‏: من زماني كه به تهران آمدم ، " هوشنگ گلشيري " از ميان ما رفته بود . اما پيش از آن با كارها و آثار ايشان آشنا شده بودم . او به من آموخت كه چگونه داستان بنويسم و ما ياد ايشان را گرامي مي‌‏داريم
در ادامه مراسم ، فيلمي از نويسندگاني كه تاكنون در ايران رمان يا مجموعه داستاني منتشر نكرده اند ، پخش شد و پس از آن " عباس پژمان " نماينده هيات داوران اين بخش گفت : به دليل توفيق تصويري عيني از وطن , توفيق روايتي پر كشش , نمايش گذار جامعه سنتي به جامعه مدرن , نگاه با فاصله بدون نوستالوژي و پرداخت بديع و فضاي سازي دقيق ، هيات داوران بخش رمان , رمان " ماهي‌‏ها در شب مي خوابند " نوشته" سودابه اشرفي" را به عنوان گزيده اول اين بخش اعلام مي‌‏كنند
پژمان در ادامه گفت‌‏ : به دليل توفيق در خيال پرداري و پرداختن به كابوس , كابوس راوي , آميختن جهان مردگان ‌‏, ساختن فضاي شهري دستخوش وهم و كابوس , توفيق در نمايش غلبه بي آرماني در ميان نسل جوان و توفيق به شخصيت پردازي , رمان " رنگ كلاغ " نوشته " فرهاد بردبار " نيز برگزيده اين بخش اعلام مي‌‏شود
همچنين در ادامه " ميترا الياتي " نماينده داوران بخش مجموعه داستان گفت ‌‏: به دليل حركت نو در داستان نويسي , پرداختن به فاجعه دروني , روايت تكه تكه و در هم و برهم با اقتضاي تجربه هاي ذهني ، ايجاد معناي تغيير يافته ، شكستن مرز ميان واقعيت و خيال و خواب و بيداري , هيات داوران بخش مجموعه داستان , مجموعه داستان " عاشقيت در پاورقي " نوشته " محسا محب علي " را به عنوان برگزيده اين بخش اعلام مي‌‏كنند ؛ هديه اين بخش توسط " بابك احمدي " به محب‌‏علي تقديم شد
همچنين هيات داوران از ميان مجموعه داستان هاي رسيده به اين بخش ، تك داستان‌‏هايي را انتخاب كردند كه اين داستان ها با اجازه نويسنده و ناشر در " نقش 83 "منتشر خواهد شد
گفتني است‌‏ , در اين مراسم تعداد بسياري از نويسندگان و مترجمان و شاعران حضور داشتند و اجراي اين مراسم توسط " سحرناز سيمايي نژاد " صورت گرفت